Yahya Paşa Cami

Yahya Paşa Cami Üsküp’teki en eski Osmanlı eseri olan camilerden bir tanesidir, şehrin kuzeyinde yer alır.
Üsküp’teki en uzun minareli cami unvanına sahiptir.
Makedonya’da UNESCO tarafından koruma altına alınan birçok Osmanlı mimarisi vardır. Yahya Paşa Cami de bunlardan biridir.
Üsküp’teki UNESCO koruması altında olan diğer camiier; Îsâ Bey Cami, Sultan Murad Cami, Alaca İshak Bey Cami, Murad Paşa Cami, Köse Kadı Cami, Mustafa Paşa Cami, Dükkâncık Cami’dir.

Caminin girişinde yer alan kitabeye göre Yahya Paşa Cami, 16. yüzyılın başında 1503-1504 yıllarında Yahya Paşa tarafından inşa edilmiştir. Sultan II. Beyazıt’ın fermanıyla caminin imarına izin verilmiştir.

Yahya Paşa enderunda yetişmiş bir Osmanlı devlet adamıdır.
Yahya Paşa II. Beyazıt’ın kızı Hatice Hatun ile evlenmiş ve 1507 yılında vezir olmuştur.

Yahya Paşa Cami’nin en dikkat çekici özelliği oldukça yüksek ve zarif bir minaresinin olmasıdır.
Yahya Paşa o dönemde Balkanlar’daki en yüksek minareli camiyi inşa etmiş ve 16. yüzyıla bu eserle damgasını vurmuştur.
Evliya Çelebi de Seyahatname’sinde caminin yüksek minaresine yer vermiş; onun güzelliğini ve uzunluğunu anlatmıştır.
Öyle ki minarenin uzunluğu İstanbul’da bulunan Ayasofya’nın minaresi ile kıyaslanmıştır.

Yahya Paşa Cami’nin içerisindeki mimari detaylardan bahsedecek olursak; cami kapısındaki ahşap işçiliği dikkat çekmektedir ve cami mermer bir mihraba sahiptir.
Bu mihrabın üzerinde lale ve servi ağacı işlemeleri yer almaktadır.
Caminin mihrabının başladığı yerin üstünde “Allah ve melekleri Nebi’ye salat ederler. Ey iman edenler! O halde siz de Nebi’ye salat ve selam getirin.” anlamına gelen bir ayet yazılıdır.

Yahya Paşa Cami, tarihi boyunca birçok kez büyük hasarlar görmüştür.
İlk büyük hasarı 1689 yılında almıştır.
25 Ekim 1689 tarihinde Avusturyalılar, Üsküp’ü ele geçirmiş ve şehirde büyük ve zararlı faaliyetlerde bulunmuşlardır.
General Piccolomini’nin emriyle şehir ateşe verilmiştir.
Bu yangın ve yıkım, 26 ve 27 Ekim olarak iki gün sürmüştür.
“1689 Hadisesi” olarak da anılan bu büyük yıkımda, çok sayıda dükkan ve ev yok edilmiş, birçok Osmanlı eseri de zarar görmüştür.
Bu zarar verici saldırılar, Osmanlı Ordusu’nun karşı saldırısı ile püskürtülmüş ve Avusturya ordusu geldiği gibi, Osmanlı topraklarından çıkartılmıştır.
Cami ikinci büyük hasarını ise 1963 yılında meydan gelen Üsküp depreminde almıştır.
Yahya Paşa Cami gibi Üsküp’teki birçok Türk mimarisi de zarar görmüştür.
Deprem sonrasında, yapılan yenileme çalışmalarıyla, Yahya Paşa Cami’nin hasarları giderilmiş ve kullanılabilir hale getirilmiştir.

Yahya Paşa Cami şu anda da Üsküp’teki Osmanlı eserlerinden biri olduğu için, Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından korunmakta ve gerekli bakım işlemleri periyodik olarak yapılmaktadır.

Aşağıdaki fotoğraflarla Yahya Paşa Cami’nin dış ve iç görüntüsüne gözatabilirsiniz: